ÖFKE GÜNAHI

Öfke gördüğümüz ve tanık olduğumuz kadarıyla çağımızda egemen bir davranış. Uzun kuyruklarda, trafikte, maçlarda, eğlencelerde… Her yerde karşımıza çıkar. Sanki insanın içinde her an patlamaya hazır bir volkan vardır. Kimi zaman bir havai fişek gibiyiz. Minicik bir olay fitilimizi ateşler ve büyük ses ve ışık açığa çıkar. Bazı olaylarda sanki havai fişek fabrikasında meydana gelen patlama türünden öfke taşkınlıkları görürüz. Dünyayı, Orta Doğuyu, Türkiyeyi, şehrimizi hatta belki bizi bile esir almış durumda. Her şeyin sonunda ise enkaza dönen hayatlar görürüz.
ÖFKENİN ANATOMİSİ
Öfke insanların en çok başvurdukları en yaygın ve güçlü davranış biçimidir. Öfke, kızgınlık, hiddet, köpürmek, tepesi atmak gibi kelimelerle anlatılır. Öfkelenen bir kişinin gözleri büyür, kan basıncı artar, kasları gerilir, adrenalin salgısı başlar. Bazı düşünür ve meşhur kişiler bakalım öfke hakkında ne demişler:
“Öfke ile birlikte akıl da uçup gifer.” E. Lessings
“Öfke ile kalkan zararla oturur.” Türk atasözü
“Öfke kötü bir öğütçüdür.” Bernard Shaw
“Bir anlık öfke, her şeyi yok eder.” L. Glein
“Öfkenin öncesi, delilik; sonu pişmanlıktır.” Lofeman Hekim
“Öfke ateşi önce sahibini yakar; sonra kıvılcımı düşmana ya varır ya da varmaz”. Şeyh Sadî Şirâzî
“Korku karanlık tarafa giden yoldur. Korku öfkeye, öfke nefrete ve nefret acıya yol açar.” Star Wars 1999
Yuhanna 2:13-16
Yahudiler’in Fısıh Bayramı yakındı. İsa da Yeruşalim’e gitti. Tapınağın avlusunda sığır, koyun ve güvercin satanları, orada oturmuş para bozanları gördü. İpten bir kamçı yaparak hepsini koyunlar ve sığırlarla birlikte tapınaktan kovdu, para bozanların paralarını döküp masalarını devirdi. Güvercin satanlara, “Bunları buradan kaldırın, Babam’ın evini pazar yerine çevirmeyin!” dedi.
İSA’NIN ÖFKESİ:
Tapınaktaki ticaret
Luka 19:45 Sonra İsa tapınağın avlusuna girerek satıcıları dışarı kovmaya başladı. Onlara, “ ‘Evim dua evi olacak’ diye yazılmıştır. Ama siz onu haydut inine çevirdiniz” dedi.
Ferisilerin iki yüzlülüğü
Luka 11:42-44
“Ama vay halinize, ey Ferisiler! Siz nanenin, sedef otunun ve her tür sebzenin ondalığını verirsiniz de, adaleti ve Tanrı sevgisini ihmal edersiniz. Ondalık vermeyi ihmal etmeden esas bunları yerine getirmeniz gerekirdi. Vay halinize, ey Ferisiler! Havralarda en seçkin yerlere kurulmaya, meydanlarda selamlanmaya bayılırsınız. Vay halinize! İnsanların, farkında olmadan üzerlerinde gezindiği belirsiz mezarlara benziyorsunuz.”
Şifaya karşı duran tavır
Markos 3:5
İsa, çevresindekilere öfkeyle baktı. Yüreklerinin duygusuzluğu O’nu kederlendirmişti. Adama, “Elini uzat!” dedi. Adam elini uzattı, eli yine sapasağlam oluverdi.
TANRI’NIN ÖFKESİ
Kutsal Kitap’ta Tanrı’nın öfkesi konusunda 200’den fazla kez bahsedilir.
Mezmur 7:11, 1.Krallar 11:9-10
Tanrı öfkelenmeye hak sahibidir. Sonsuz lütfa sahip olduğu gibi, O ilahi adalet sahibidir. Adil yargıçtır.
DEMEK Kİ HER ÇEŞİT ÖFKE GÜNAH DEĞİLDİR!
DOĞRU ÖFKE
Kutsal Kitapta bazı gerilim anlarını görebiliriz.
1-ÖFKELENİN ama günah işlemeyin. Öfkenizin üzerine güneş batmasın! Efesliler 4:26
2-Ama ben size diyorum ki, kardeşine öfkelenen herkes yargılanacaktır. Matta 5:22
3-Tanrı öfkelenmekte yavaş ama sevgi konusunda hızlıdır. (Genel ifade)
4- RAB sevecen ve lütfedendir, tez öfkelenmez, sevgisi engindir. Mezmur 103:8
Kabul Edilebilir Öfke: Elbette biz de haksızlık ve adaletsizlik karşısında ses çıkartmalıyız. Ölçülü, kontrollü, adil. (Adaletsiz, sevgisiz, duyarsız ve katı,
Gerekli Öfke: İyi insanlar asla öfkesini göstermezler. Bu söz bir yalandır. O zaman iyi olmak bizi depresyona iter. Kan basıncımız artar, manipüle oluruz ve pasif agresif (Saldırgan) hale geliriz.
Pasif agresif ne demek? (Edilgen-Saldırgan)
Kişilik Bozukluğu. Gizli bir şekilde bilerek engelleyici, erteleyici, inatçı ve yetersiz olmayla belirgin bozukluktur. Pasif direnç, somurtkanlık ve kavgacılık, otoriteye karşı çıkma, şanssızlığından yakınma temel bulgularıdır. Temelde ana-babada benzer problemler vardır. Psikoterapi yararlıdır.
YANLIŞ ÖFKE
Sizinle kontrolsüz, adaletsiz ve günahlı yani kısaca yanlış öfkeden kaçınabilmeniz için 4 prensip paylaşmak istiyorum. Yani düdüklü tencere patlamadan önce nasıl basıncı düşürmemiz gerektiği.
1-HATIRLAYIN! Sadece Tanrı her şeyi mükemmel şekilde görür, biz değil. Belki tüm gerçeği bilmiyor olabiliriz.
2-TANRI’NIN MOTİVASYONU TEMİZ’dir. AMA BİZİMKİ DEĞİLDİR.
Örneğin:
a-Biz çabucak insanları yargılamak için öfkeyi kullanırız (Kişi ya da durum olabilir). Yani öncelikle kendimizi değerlendirmek yerine karşıyı yargılamayı tercih ederiz.
b-Öfkenin öncesine bakmak. O an tartışılan konu genelde asıl problem olmaya bilir. O zaman gerçekten problemin özünün ne olduğunu düşünün. Gerçekten sizi NE RATAHSIZ ediyor?
3-TANRI EGEMENDİR AMA BİZ DEĞİLİZ. Yönetimi, gücü kaybettiğimizi fark ettiğimiz an korku ve ardından öfke gelmeye başlar. Açığa çıkan öfke, genellikle karşımızdakini “tekrar bir kontrol kutusuna koymak” için açığa çıkan davranıştır.
DÜŞMANIN İSA MESİH’E KARŞI OLAN ÖFKESİ
Luka 19:35-47
Sıpayı İsa’ya getirdiler, üzerine kendi giysilerini atarak İsa’yı üstüne bindirdiler. İsa ilerlerken halk, giysilerini yola seriyordu. İsa Zeytin Dağı’ndan aşağı inen yola yaklaştığı sırada, öğrencilerinden oluşan kalabalığın tümü, görmüş oldukları bütün mucizelerden ötürü, sevinç içinde yüksek sesle Tanrı’yı övmeye başladılar.
“Rab’bin adıyla gelen Kral’a övgüler olsun!
Gökte esenlik, en yücelerde yücelik olsun!” diyorlardı.
Kalabalığın içinden bazı Ferisiler O’na, “Öğretmen, öğrencilerini sustur!” dediler.
İsa, “Size şunu söyleyeyim, bunlar susacak olsa, taşlar bağıracaktır!” diye karşılık verdi.
İsa Yeruşalim için Ağlıyor
İsa Yeruşalim’e yaklaşıp kenti görünce ağladı. “Keşke bugün sen de esenliğe giden yolu bilseydin” dedi. “Ama şimdilik bu senin gözlerinden gizlendi. Senin için öyle günler gelecek ki, düşmanların seni setlerle çevirecek, kuşatıp her yandan sıkıştıracaklar. Seni de, bağrındaki çocukları da yere çalacaklar. Sende taş üstünde taş bırakmayacaklar. Çünkü Tanrı’nın senin yardımına geldiği zamanı fark etmedin.”
Sonra İsa tapınağın avlusuna girerek satıcıları dışarı kovmaya başladı. 46Onlara, “ ‘Evim dua evi olacak’ diye yazılmıştır. Ama siz onu haydut inine çevirdiniz” dedi.
İsa her gün tapınakta öğretiyordu. Başkâhinler, din bilginleri ve halkın ileri gelenleri ise O’nu yok etmek istiyor, ama bunu nasıl yapacaklarını bilemiyorlardı. Çünkü bütün halk O’nu can kulağıyla dinliyordu.
Mükemmel olmayan bir görüntü: Onlar gerçekten kiminle uğraştıklarını bilmiyorlardı.
Saf olmayan motivasyon: Yargıdan kurtulma, kaçma arzusu. Eğer İsa doğru ise kendileri yanlış demektir.
Yanılğı: İsa’nın kendileri gibi davranmaması, onlardan biri olmaması. Sanki onların oyununu bozmaya çalıştıklarını işlerini ellerinden almaya çalıştığını düşünmeleri.
Sonuç: ÖFKE İLE ONU DURDURMAYA ÇALIŞMAK!
4-Öfke istenilen sonuca erişmemize engel olur.
Yakup 1:20
“Sevgili kardeşlerim, şunu aklınızda tutun: Herkes dinlemekte çabuk, konuşmakta yavaş, öfkelenmekte de yavaş olsun. 20Çünkü insanın öfkesi Tanrı’nın istediği doğruluğu sağlamaz.”
Öfkemiz Tanrı’nın isteğini yerine getirmemize engel olur.
5-Özdenetimli olmak: Öfke kontrol edilebilir bir davranıştır. Hepimiz öfkelendik. Ama soru bu öfke ile ne yaptığımızdır. Bazıları öfkelendiğimde ne yaptığımı bilmiyorum, benim karakterim bu, yaratılışımda var. HEPSİ birer YALANDIR! Öfke kontrolü mümkündür. Birisi “Öfkelendiğinde otur, eğer geçmezse uzan” demiş. Rab bize özdenetim ruhu verdi. O halde çözüm vardır.
Öfke belirtilerinizi ve tetikleyicileri belirlemeniz çok iyi olacaktır. Bunlar ortaya çıkar çıkmaz başka bir yere gidip rahatlamaya çalışın. Eski bir kural vardır. Öfkelenince 10’a kadar sayın. Kutsal Ruh’un sizi yönetmesi için dua edin ve gerekiyorsa yüze, bine kadar sayın.
Mezmurlar 30:5
“Çünkü öfkesi bir an sürer, lütfu ise bir ömür; gözyaşlarınız belki bir gece akar, ama sabahla sevinç doğar”.
Mezmur 37:8
Kızmaktan kaçın, bırak öfkeyi, üzülme, yalnız kötülüğe sürükler bu seni.
1.Timoteos.2:8
“Buna göre, erkeklerin öfkelenip çekişmeden, her yerde pak eller yükselterek dua etmelerini isterim.”
Efesliler 6:4
Ey babalar, siz de çocuklarınızın öfkesini uyandırmayın. Onları Rab’bin terbiye ve öğüdüyle büyütün.
ÖFKENİN TERSİ NEDİR? SABIR! O HALDE BU HAFTA DAHA SABIRLI olmaya çalışalım.
ÖFKENİN ANATOMİSİ
Öfke insanların en çok başvurdukları en yaygın ve güçlü davranış biçimidir. Öfke, kızgınlık, hiddet, köpürmek, tepesi atmak gibi kelimelerle anlatılır. Öfkelenen bir kişinin gözleri büyür, kan basıncı artar, kasları gerilir, adrenalin salgısı başlar. Bazı düşünür ve meşhur kişiler bakalım öfke hakkında ne demişler:
“Öfke ile birlikte akıl da uçup gifer.” E. Lessings
“Öfke ile kalkan zararla oturur.” Türk atasözü
“Öfke kötü bir öğütçüdür.” Bernard Shaw
“Bir anlık öfke, her şeyi yok eder.” L. Glein
“Öfkenin öncesi, delilik; sonu pişmanlıktır.” Lofeman Hekim
“Öfke ateşi önce sahibini yakar; sonra kıvılcımı düşmana ya varır ya da varmaz”. Şeyh Sadî Şirâzî
“Korku karanlık tarafa giden yoldur. Korku öfkeye, öfke nefrete ve nefret acıya yol açar.” Star Wars 1999
Yuhanna 2:13-16
Yahudiler’in Fısıh Bayramı yakındı. İsa da Yeruşalim’e gitti. Tapınağın avlusunda sığır, koyun ve güvercin satanları, orada oturmuş para bozanları gördü. İpten bir kamçı yaparak hepsini koyunlar ve sığırlarla birlikte tapınaktan kovdu, para bozanların paralarını döküp masalarını devirdi. Güvercin satanlara, “Bunları buradan kaldırın, Babam’ın evini pazar yerine çevirmeyin!” dedi.
İSA’NIN ÖFKESİ:
Tapınaktaki ticaret
Luka 19:45 Sonra İsa tapınağın avlusuna girerek satıcıları dışarı kovmaya başladı. Onlara, “ ‘Evim dua evi olacak’ diye yazılmıştır. Ama siz onu haydut inine çevirdiniz” dedi.
Ferisilerin iki yüzlülüğü
Luka 11:42-44
“Ama vay halinize, ey Ferisiler! Siz nanenin, sedef otunun ve her tür sebzenin ondalığını verirsiniz de, adaleti ve Tanrı sevgisini ihmal edersiniz. Ondalık vermeyi ihmal etmeden esas bunları yerine getirmeniz gerekirdi. Vay halinize, ey Ferisiler! Havralarda en seçkin yerlere kurulmaya, meydanlarda selamlanmaya bayılırsınız. Vay halinize! İnsanların, farkında olmadan üzerlerinde gezindiği belirsiz mezarlara benziyorsunuz.”
Şifaya karşı duran tavır
Markos 3:5
İsa, çevresindekilere öfkeyle baktı. Yüreklerinin duygusuzluğu O’nu kederlendirmişti. Adama, “Elini uzat!” dedi. Adam elini uzattı, eli yine sapasağlam oluverdi.
TANRI’NIN ÖFKESİ
Kutsal Kitap’ta Tanrı’nın öfkesi konusunda 200’den fazla kez bahsedilir.
Mezmur 7:11, 1.Krallar 11:9-10
Tanrı öfkelenmeye hak sahibidir. Sonsuz lütfa sahip olduğu gibi, O ilahi adalet sahibidir. Adil yargıçtır.
DEMEK Kİ HER ÇEŞİT ÖFKE GÜNAH DEĞİLDİR!
DOĞRU ÖFKE
Kutsal Kitapta bazı gerilim anlarını görebiliriz.
1-ÖFKELENİN ama günah işlemeyin. Öfkenizin üzerine güneş batmasın! Efesliler 4:26
2-Ama ben size diyorum ki, kardeşine öfkelenen herkes yargılanacaktır. Matta 5:22
3-Tanrı öfkelenmekte yavaş ama sevgi konusunda hızlıdır. (Genel ifade)
4- RAB sevecen ve lütfedendir, tez öfkelenmez, sevgisi engindir. Mezmur 103:8
Kabul Edilebilir Öfke: Elbette biz de haksızlık ve adaletsizlik karşısında ses çıkartmalıyız. Ölçülü, kontrollü, adil. (Adaletsiz, sevgisiz, duyarsız ve katı,
Gerekli Öfke: İyi insanlar asla öfkesini göstermezler. Bu söz bir yalandır. O zaman iyi olmak bizi depresyona iter. Kan basıncımız artar, manipüle oluruz ve pasif agresif (Saldırgan) hale geliriz.
Pasif agresif ne demek? (Edilgen-Saldırgan)
Kişilik Bozukluğu. Gizli bir şekilde bilerek engelleyici, erteleyici, inatçı ve yetersiz olmayla belirgin bozukluktur. Pasif direnç, somurtkanlık ve kavgacılık, otoriteye karşı çıkma, şanssızlığından yakınma temel bulgularıdır. Temelde ana-babada benzer problemler vardır. Psikoterapi yararlıdır.
YANLIŞ ÖFKE
Sizinle kontrolsüz, adaletsiz ve günahlı yani kısaca yanlış öfkeden kaçınabilmeniz için 4 prensip paylaşmak istiyorum. Yani düdüklü tencere patlamadan önce nasıl basıncı düşürmemiz gerektiği.
1-HATIRLAYIN! Sadece Tanrı her şeyi mükemmel şekilde görür, biz değil. Belki tüm gerçeği bilmiyor olabiliriz.
2-TANRI’NIN MOTİVASYONU TEMİZ’dir. AMA BİZİMKİ DEĞİLDİR.
Örneğin:
a-Biz çabucak insanları yargılamak için öfkeyi kullanırız (Kişi ya da durum olabilir). Yani öncelikle kendimizi değerlendirmek yerine karşıyı yargılamayı tercih ederiz.
b-Öfkenin öncesine bakmak. O an tartışılan konu genelde asıl problem olmaya bilir. O zaman gerçekten problemin özünün ne olduğunu düşünün. Gerçekten sizi NE RATAHSIZ ediyor?
3-TANRI EGEMENDİR AMA BİZ DEĞİLİZ. Yönetimi, gücü kaybettiğimizi fark ettiğimiz an korku ve ardından öfke gelmeye başlar. Açığa çıkan öfke, genellikle karşımızdakini “tekrar bir kontrol kutusuna koymak” için açığa çıkan davranıştır.
DÜŞMANIN İSA MESİH’E KARŞI OLAN ÖFKESİ
Luka 19:35-47
Sıpayı İsa’ya getirdiler, üzerine kendi giysilerini atarak İsa’yı üstüne bindirdiler. İsa ilerlerken halk, giysilerini yola seriyordu. İsa Zeytin Dağı’ndan aşağı inen yola yaklaştığı sırada, öğrencilerinden oluşan kalabalığın tümü, görmüş oldukları bütün mucizelerden ötürü, sevinç içinde yüksek sesle Tanrı’yı övmeye başladılar.
“Rab’bin adıyla gelen Kral’a övgüler olsun!
Gökte esenlik, en yücelerde yücelik olsun!” diyorlardı.
Kalabalığın içinden bazı Ferisiler O’na, “Öğretmen, öğrencilerini sustur!” dediler.
İsa, “Size şunu söyleyeyim, bunlar susacak olsa, taşlar bağıracaktır!” diye karşılık verdi.
İsa Yeruşalim için Ağlıyor
İsa Yeruşalim’e yaklaşıp kenti görünce ağladı. “Keşke bugün sen de esenliğe giden yolu bilseydin” dedi. “Ama şimdilik bu senin gözlerinden gizlendi. Senin için öyle günler gelecek ki, düşmanların seni setlerle çevirecek, kuşatıp her yandan sıkıştıracaklar. Seni de, bağrındaki çocukları da yere çalacaklar. Sende taş üstünde taş bırakmayacaklar. Çünkü Tanrı’nın senin yardımına geldiği zamanı fark etmedin.”
Sonra İsa tapınağın avlusuna girerek satıcıları dışarı kovmaya başladı. 46Onlara, “ ‘Evim dua evi olacak’ diye yazılmıştır. Ama siz onu haydut inine çevirdiniz” dedi.
İsa her gün tapınakta öğretiyordu. Başkâhinler, din bilginleri ve halkın ileri gelenleri ise O’nu yok etmek istiyor, ama bunu nasıl yapacaklarını bilemiyorlardı. Çünkü bütün halk O’nu can kulağıyla dinliyordu.
Mükemmel olmayan bir görüntü: Onlar gerçekten kiminle uğraştıklarını bilmiyorlardı.
Saf olmayan motivasyon: Yargıdan kurtulma, kaçma arzusu. Eğer İsa doğru ise kendileri yanlış demektir.
Yanılğı: İsa’nın kendileri gibi davranmaması, onlardan biri olmaması. Sanki onların oyununu bozmaya çalıştıklarını işlerini ellerinden almaya çalıştığını düşünmeleri.
Sonuç: ÖFKE İLE ONU DURDURMAYA ÇALIŞMAK!
4-Öfke istenilen sonuca erişmemize engel olur.
Yakup 1:20
“Sevgili kardeşlerim, şunu aklınızda tutun: Herkes dinlemekte çabuk, konuşmakta yavaş, öfkelenmekte de yavaş olsun. 20Çünkü insanın öfkesi Tanrı’nın istediği doğruluğu sağlamaz.”
Öfkemiz Tanrı’nın isteğini yerine getirmemize engel olur.
5-Özdenetimli olmak: Öfke kontrol edilebilir bir davranıştır. Hepimiz öfkelendik. Ama soru bu öfke ile ne yaptığımızdır. Bazıları öfkelendiğimde ne yaptığımı bilmiyorum, benim karakterim bu, yaratılışımda var. HEPSİ birer YALANDIR! Öfke kontrolü mümkündür. Birisi “Öfkelendiğinde otur, eğer geçmezse uzan” demiş. Rab bize özdenetim ruhu verdi. O halde çözüm vardır.
Öfke belirtilerinizi ve tetikleyicileri belirlemeniz çok iyi olacaktır. Bunlar ortaya çıkar çıkmaz başka bir yere gidip rahatlamaya çalışın. Eski bir kural vardır. Öfkelenince 10’a kadar sayın. Kutsal Ruh’un sizi yönetmesi için dua edin ve gerekiyorsa yüze, bine kadar sayın.
Mezmurlar 30:5
“Çünkü öfkesi bir an sürer, lütfu ise bir ömür; gözyaşlarınız belki bir gece akar, ama sabahla sevinç doğar”.
Mezmur 37:8
Kızmaktan kaçın, bırak öfkeyi, üzülme, yalnız kötülüğe sürükler bu seni.
1.Timoteos.2:8
“Buna göre, erkeklerin öfkelenip çekişmeden, her yerde pak eller yükselterek dua etmelerini isterim.”
Efesliler 6:4
Ey babalar, siz de çocuklarınızın öfkesini uyandırmayın. Onları Rab’bin terbiye ve öğüdüyle büyütün.
ÖFKENİN TERSİ NEDİR? SABIR! O HALDE BU HAFTA DAHA SABIRLI olmaya çalışalım.